مکه 230 سال پیش چه شکلی بود
فارس/ حراجی «ساتِبیز» بیش از دو و نیم قرن قدمت دارد و چهارمین حراجی قدیمی جهان محسوب می‌شود. این حراجی در 40 کشور فعال است، اما دفاتر نیویورک و لندن آن از شهرت بیشتری برخوردارند. ساتبیز سالانه حدود 250 حراجی در برگزار می‌کند.
ساتبیز در جدیدترین حراجی خود طی هفته جاری در لندن در حال برگزاری است و روز پنجشنبه به پایان می‌رسد ـ مجموعه‌ای از نقاشی‌ها، نقشه‌ها و کتاب‌های مربوط به خاورمیانه را عرضه کرده است.
در این مجموعه، شاید خاص‌ترین اثر، تصویر نادر و بزرگی از مکه در سال 1791 میلادی باشد.
این نقاشی شبیه به حکاکی که به سفارش یک خاورشناس سوئدی تهیه شده، زینت‌بخش کتاب او درباره امپراتوری عثمانی بوده است. این اثر حاجیان را نشان می‌دهد که از کوه آرارات برای سفر به حج می‌آیند.
نقاشی پانورامای «کعبة الله العلیا» 86.5 در 43 سانتی‌متر اندازه دارد، به همین دلیل جزئیات آن شگفت‌انگیز است. به عنوان نمونه، گروهی از زائران را در خارج از حرم و گروهی دیگر را در اطراف کعبه می‌بینیم. همچنین نظاره‌گر افرادی هستیم که از پنجره‌ها و بالکن‌های مسجدالحرام به بیرون نگاه می‌کنند. این نقاشی ساختمان‌های اطراف حرم را هم به تصویر می‌کشد. در سمت چپ هم جاده پر پیچ و خمی قرار دارد که شتران و زائران در آن طی مسیر می‌کنند.
قیمت این اثر کم‌نظیر بین 12هزار تا 18هزار پوند (حدود 550 میلیون تومان) برآورد شده است. این نقاشی تا پیش از این در فرانسه نگهداری می‌شد.
در ادامه برخی دیگر از آثار عرضه شده در حراجی ساتبیز را مرور می‌کنیم.
نقاشی آبرنگ و گواش از مکه و مدینه، 30 در 34 سانتی‌متر، سال خلق اثر 1840 میلادی، هند
«عبدالغفار» اولین عکاس ساکن مکه این عکس را در سال 1887 میلادی ثبت کرده است. برآورد قیمت 3 تا 4 هزار پوند
مهندس مصری «محمد صدیق بیه» در دهه 1880 عکس‌هایی از مکه گرفته است. در حراج این دوره، کپی 7 عکس از او عرضه شده که مجموع آن‌ها 10 تا 15 هزار پوند قیمت‌گذاری شده است.
یکی دیگر از عکس‌های «محمد صدیق بیه» از مکه مکرمه
مکه، نیمه اول قرن بیستم، قیمت هزار تا 1500 پوند
شریف ادریسی (1100- 1166میلادی) از جغرافی‌دانان بزرگ جهان عرب که متولد اندلس بود، این نقشه را تهیه کرده که کپی باکیفیتی از آن از قرن دوازدهم به جای مانده است و 20 تا 30 هزار پوند ارزش‌گذرای شده. این نقشه، جهان را از اسپانیا تا کره نشان می‌دهد و کوه‌ها، دریاچه‌ها، رودخانه‌ها و شهرها، همچنین جاده‌ها و مسافت‌ها در آن نشان داده شده است.
بیت المقدس، 1850 میلادی، قیمت 100 هزار تا 150 هزار پوند در نوامبر 1849 «ماکسیم دو کمپ» پسر 27 ساله یک جراح موفق فرانسوی، به همراه دوست نویسنده‌اش گوستاو فلوبر عازم برخی کشورهای عربی از جمله مصر، سوریه و فلسطین شد. او در این سفرها بیش از 200 عکس از حدود 60 بنای تاریخی و مختلف گرفت که 125 عکس از آن‌ها در یک کتاب فرانسوی چاپ شد.
مسجد و مقبره سلطان الغوری در مصر، سال 1851 میلادی
عکسی از بیت‌المقدس در یک کتاب قدیمی، سال 1927 میلادی، ابعاد 238 در 167 میلی‌متر، قیمت 800 تا 1200 پوند
عکسی از اردن در سال 1874 میلادی، قیمت 3 تا 5 هزار پوند
